President places omniscient sacred relics in 'Sanda Hiru Seya'

The ceremony to enshrine the omniscient sacred relics in the Sandahiru Seya, the triumphant Stupa was held today (23rd November) at Anuradhapura under the patronage of His Excellency the President Mahinda Rajapaksa.

First Lady, Madam Shiranthi Rajapakse, Secretary Defence and Urban Development Mr. Gotabaya Rajapaksa accompanied by the Chairperson of the Seva Vanitha Unit of the MOD&UD were also present at the occasion.

The Sandhahiru Stupa is being built in the ancient capital Anurahapura in the vicinity of the historic Ruwanweli Seya Dagoba as a symbol of gratitude for the sacrifices made by the War Heroes in safeguarding the motherland from terrorism.

The sacred relics were taken in procession from Colombo to Anuradhapura via Kandy prior to the enshrinement at the Stupa providing opportunity for public veneration.

The religious ceremony took place with the participation of over six thousand five hundred members of the Venerable Maha Sangha. Religious observances were held to invoke blessings for the placing of omnificent sacred relics. Delivering an Anusasana, Venerable Prof. Medagoda Abhayatissa thero prayed for the lifelong existence of peace.

This unique spiritual ceremony is being held in the country after many centuries as this is the first time a Stupa of this magnitude is being built in Sri Lanka since the time of ancient kings.

The omniscient sacred relics were placed in a special relics chamber built in the inner sanctum of the Pagoda. The sacred relics consecrate from five key temples were enshrined by the President in keeping with time held traditions, under the careful supervision of Maha Sangha. Relics will be deposited on a lotus flower made out of precious stone inside a solid golden replica of the Stupa which has embedded with precious gems.

In the meantime, 16 sets of the Tripitaka inscribed into 16293 pages made out of gold which is weighing approximately four kilogrammes and a hundred page Ven. Piruwana Tome was also enshrined together with the sacred relics.

In parallel to this ceremony an International Buddhist Conference was also held yesterday by the Buddhist University with the participation of the Maha Sangha and many foreign and local delegates.

The 'Sandahiru Seya' project, a brainchild of HE the President is carried out under the direction of Secretary Defence and Urban Development Mr. Gotabaya Rajapaksa. The Stupa is being built at right opposite of the Anuradhapura Sri Sarananda Pirivena premises. The construction of the 279 feet Stupa requires 30 million bricks and 40,000 bags of cement. The extent of the Stupa will be 255 feet. The project commenced with the President's donation of Rs.25 million. Tri-Forces, Police and the Civil Defence Force personnel are involved in the construction of the mega Stupa.

The general public here and abroad has also contributed towards the construction of the Stupa as a mark of respect and gratitude to the sacrifices of the War Heroes.

Venerable members of the Maha Sangha, Hon. Prime Minister, Ministers, Governors, Parliamentarians, Chief of Defence Staff, tri-forces commanders, IGP, senior state and military officials and a large number of lay devotees were present at the occasion.

Defence Ministry to deposit gold plates in Sanda Hiru Seya

The Defence Ministry has made arrangements to deposit 16,290 gold plates inscribed with the Tripitaka in the Sanda Hiru Seya in Anuradhapura. These gold plates and other objects weighing three and a half tons were conveyed to Anuradhapura in a special motorcade beginning from the Sri Dalada Maligawa in Kandy yesterday. This was disclosed at a press conference at the Sri Lanka Army Signals Brigade Headquarters in Kandy presided by Commander Central Command Major General Mano Perera.

                  The enshrining of relics in the Sandahiru seya being constructed in Anuradhapura will take place on Sunday under the patronage of President Mahinda Rajapakse. In line with this function  and international Buddhist seminar will be held at the whole day of next Saturday at the Sri Lanka Bhikku university in Anuradhapura.   This seminar has been organized by the defence secretary Gotabhaya Rajapakse obliging to a request made by the senior lecturer of the Sri Jayawardenapura University Venerable Dr. Medagoda Abeytissa Thero.  Buddhist researchers from India, Pakistan, South Korea, Myanmar, Nepal, China and Vietnam will also attend this seminar.  The seminar is sponsored by the vice chancellor of the Sri Lanka Bhikku University  Venerable Professor Thumbulle Sri Seelakanta Thero.  The infrastructure facilities for the seminar will be provided by the ministry of defence and urban development.

The Defence Ministry has made arrangements to deposit 16,290 gold plates inscribed with the Tripitaka in the Sanda Hiru Seya in Anuradhapura.
These gold plates and other objects weighing three and a half tons were conveyed to Anuradhapura in a special motorcade beginning from the Sri Dalada Maligawa in Kandy yesterday.
This was disclosed at a press conference at the Sri Lanka Army Signals Brigade Headquarters in Kandy presided by Commander Central Command Major General Mano Perera

ලංකාතිලක පිළිමගෙය

මාතෘ භූමියේ ශිෂ්ටාචාරයේ සංස්කෘතියේ කලාවේ ආර්ථිකයේ යටගියාව සොයා යන ගවේෂකයාට කිසිසේත්ම පොළොන්නරුව අත් හැර ඉදිරියට ගමන් කළ නොහැක.
ඒ යන චාරිකාවේදී ගවේෂකයා ලංකාතිලක විහාරය ළඟ නැවතී බලන්නේ විශ්මයට පත්වූ සිතින්මය. ඒ තරමටම මෙය සුවිශේෂීය. කලාත්මකය. කුතුහලය දනවන සුළුය. වරක් දැක සෑහීමකට පත්නොවන අපූර්වත්වයෙන් පිරිපුන් ය.


මෙය නමටම සරිලන නිර්මාණාත්මක ඉදිකිරීමකි. එය ලංකාවට තිලකයක් බඳුය.
චූල වංශයට අනුව ලංකාතිලක පිළිමගෙය පරාක්‍රමබාහු රජතුමා (ක්‍රි.ව. 1153-1186) විසින් ඉදිකරවන ලද විශිෂ්ට බෞද්ධ කලා නිර්මාණයකි.

මීට වසර එක්දහස් අටසිය ගණනකට පෙර ගොඩනංවන ලද මෙම පිළිමගෙයෙහි අද අප දකින්නේ ශේෂ පත්‍රයක් පමණි.
එහෙත් පුරා ලකුණු මතින් වුව එහි පැවැති අපූර්වත්වයේ විශේෂිත ලකුණු හඳුනා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ.
ලංකාවේ ඉදිකරන ලද බුද්ධ මන්දිර විමසා බැලීමේදී ඒ සියල්ල අභිබවන සුළු දුර්ලභ, එහෙත් රමණීය ආකෘතියකින් මෙම පිළිමගෙය නිමැවීමට රජතුමා උත්සුක වූ බවක් පෙනෙයි.
පොළොන්නරු රාජධානිය තුළ ආලාහණ නමින් පිරිවෙනක් දක්නට ලැබේ. මෙම ආලාහණ පිරිවෙනට අයත් බුදු මැදුර ලංකා තිලක විහාරය බව මහාචාර්ය චන්ද්‍රවික්‍රම ගමගේ මහතා පවසයි. පිළිම ගෘහය නිමවා ඇත්තේ ගඩොලින් වන අතර පියසද ගඩොලින්ම වෘත්තාකාර ආකාරයට නිමවා ඇති නිසා එය ගෙඩිගේ සම්ප්‍රදායට අයත්ය.
මෙය මහා පරාක්‍රමබාහු රජතුමා කරවු විශාලතම පිළිම ගෙය වශයෙන් සැළකෙයි. ගර්භ ගෘහය, අන්තරාලය, හා මුඛ මණ්ඩපය යන කොටස් තුනකින් යුතු පිළිම ගෙයි හිටි බුදු පිළිමය අඩි 42 ක් පමණ දැවැන්ත උසකින් යුතුය. බුද්ධ ප්‍රතිමාව දීර්ඝ කාල වකවානුවක විපත් මැද නටබුන් ආකාරයකින් දිස් වෙයි. පිළිමයේ අත් යුගලයෙහි බොහෝ කොටස් විනාශ වී ඇත. මුව කමල දකින්නට නොලැබේ. එහෙත් පිළිමයක හැඩතල ඡායා පමණක් දකින්නට ලැබේ. 1906 වසරේදී පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් නිකුත් කරන ලද ඡායාරූපයක මුහුණෙහි කොටසක් දකින්නට පුළුවන් කම තිබුණි. මේ ප්‍රතිමා ගෘහයේ අභ්‍යන්තරය කොටස අඩි 26 ක දිගකින්ද අඩි 13.6 ක පළලකින්ද යුක්තය.
මෙහි ආකෘතිය වෙනස් වන්නේ එය දැවැන්ත උසකින් අඩු පළලකින් සහ වැඩි දිගකින් නිර්මාණය කර ඇති නිසාය. ඒ නිසාම මෙයට ගාම්භීර ප්‍රෞඩ පෙනුමකින් ආරෝපණය වී තිබෙයි. හතරැස් පැතිකඩ සහිත හිසකින් යුතු ගල්කණු දෙපස සරසන අතර එක් පසෙක කුලුනු 17 ක් දකින්නට ලැබෙයි. එ මත දැවයෙන් නිර්මිත ඉහළ මාලය පිහිටා තිබෙන්නට ඇත. මෙය මහල් පහකින් සමන්විතව තිබු බව කියැවෙයි. ප්‍රතිමා ගෘහය රූකම් වලින් අලංකෘතව තිබු බව සනාථ කරන ලකුණු අදද යන්තමින් හෝ දැක ගැනීමට ලැබෙයි.

ඉදිරිපස හංස සහ සිංහ රූප වලින් හැඩ වී තිබෙයි. මෙහි විශේෂයක් වන්නේ මේ දැවැන්ත උස් ප්‍රතිමා ගෘහයට ඇතුළු වීමේදීම ඒ සා විශාල උසකින් යුතු වූ ප්‍රතිමා වහන්සේ එක එල්ලේ දැක ගැනීමට පුළුවන් වීමය. මෙම උස් ස්වභාවය වන්දනාමාන කිරීම සඳහා පැමිණෙන මිනිසාගේ ගෞරවය වඩාත් ඉස්මතු කරවන සුළුය. එහි ගාම්භීර පෙනුම මිනිස් සන්තානයේ ඇති කරවන හැඟීම වෙනත් බුදු මැදුරකදී දැනෙන හැඟීමට වඩා වෙනස් ස්වරූපයක් ඇතිකරවන සුළුය.
ලංකාතිලක පිළිම ගෘහයෙහි ඉදිරියෙන් දෙපසින් ඇති බහු කෝණික කුලුනු දෙක වඩාත් සුරක්ෂිතව පවතින අතර එකක උස අඩි 58 ක් පමණ වෙයි. අදත් එහි දැවැන්ත බවෙහි අඩුවක් නොවූවද ආරම්භයේදී මෙහි උස අඩි 100 කටත් වඩා තිබූ බව පුරා විද්‍යාඥයන්ගේ අදහසයි. මෙම පිළිම ගෘහයෙහි තවත් විශේෂිත වැදගත්කමක් ද වෙයි. එනම් එය ආලාහණ පිරිවෙනෙහි කේන්ද්‍රීය ස්මාරකයයි. අනුරාධපුර යුගයේදී ඒ ස්ථානය ලැබුණේ ස්තූපයටය. මෙම වෙනසට හේතුව කුමක් දැයි තවමත් නිශ්චිත නැති බව මහාචාර්ය චන්ද්‍රා වික්‍රමගමගේ මහතා පවසයි. ඒ පිළිබඳව එතුමා තවදුරටත් මෙසේ පවසති.
“බෞද්ධ ඉතිහාසයට අනුව සධාතුක ස්තූපය ප්‍රධාන පූජනීය ගොඩනැගිල්ලයි. දෙවන තැන බෝධිය සහිත ගෘහයටත්, තෙවන තැන බුදුමැදුරටත් හිමිය. පොළොන්නරු යුගය වන විට කලින් තුන්වන තැන හිමිව තිබුණු බුදුමැදුර ප්‍රධාන තැනට පත් වූ බවත් ලංකා තිලකයෙන් සනාථ වෙයි”


මෙම පිළිමගෙයි ප්‍රධාන දොරටුව ඇත්තේ නැගෙනහිර දිශාවට මුහුණලාය. තවදුරටත් මහාචාර්යතුමා පවසන්නේ “එහි මුරගල්වල අල්ප උන්නත ලෙස කැටයම් කර ඇත්තේ නැඟෙනහිර දිසාවට අධිපති ධෘතරාෂ්ට්‍ර මහා රාජාගේ රූපයයි. කොරවක්ගල්වල ඇතුළු පැතිවල පද්මය මත සිටින කාන්තාව ධෘතරාෂ්ට්‍රගේ භාර්යාවයි. ඇය දෙපස පරිවාර කාන්තා රූප දෙක බැගින් වෙයි. ධෘතරාෂ්ට්‍ර මෙන් ඔහුගේ භාර්යාවද අතකින් පුන්කළස සහ අනෙක් අතින් මල් ඉත්ත ගෙන මල් ඉත්ත සහිත අත කටියෙහි රඳවා ගෙන සිටියි. ඇයගේ ඉරියව්ව මුරගල්වල ධෘතරාෂ්ට්‍රගේ මෙන් ත්‍රිභංග වර්ගයට අයත්ය” .මෙයින් පෙනෙන්නේ මේ අපූර්වත්වයෙන් යුතු විහාර මන්දිරය මෙන්ම කැටයම් චිත්‍රාදියද විශේෂිත මෙන්ම වෙනස් ස්වරූපයකින් නිර්මාණය කර ඇති බවකි. මෙහි චිත්‍ර හා ප්‍රතිමාදියේ දකින්නට ලැබෙන්නේ දක්ෂිණ භාරතීය කලා සම්ප්‍රදායට සමීප වූ ලක්ෂණයක් බව ඇතැම් වියතුන්ගේ අදහස වී තිබේ.
එසේම ලංකාතිලක විහාර මන්දිරයේ තවත් සුවිශේෂීතාවයක් අපට හඳුනා ගැනීමට පුළුවන. එනම් එහි ප්‍රදක්ෂිණාපථයයි.
අනුරාධපුර යුගයේදී මෙම ප්‍රදක්ෂිණාපථය අත්‍යවශ්‍ය අංගයක්ව පැවැති බව ඒ යුගයේ නිර්මාණ විමසීමේදි පෙනී යයි. එය සැකසී තිබුණේ බිම් මට්ටමේය. එහෙත් පොළොන්නරු යුගයේදී ඉහළින්ද ප්‍රදක්ෂිණා පථයක් තිබූ බව ලංකාතිලක පිළිම ගෘහයෙන් අනාවරණය වෙයි.
ප්‍රතිමා ගෘහයේ දකුණූ පැත්තේ ඇති කොරවක්ගලෙහි ඇතුළු පැත්තේ ඇති ශිලා ලේඛනය අනුව මෙම ස්මාරකය සිව්වන විජයබාහු රජතුමා (ක්‍රි.ව. 1270-1272) විසින් ප්‍රතිසංස්කරණය කළ බව සඳහන්ව තිබේ.
සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල පොළොන්නරුවේ ලංකාතිලකය අසාමාන්‍ය අසහාය අපූර්වතා ප්‍රකට කරනා රමණීය ප්‍රතිමා ගෘහයකි.
අහස උසට නැගෙන කීවිට එතනින් එහාට එන වදන ස්තූපය නැතිනම් චෛත්‍යය ලෙස අප හඳුනාගෙන සිටිමු. එහෙත් අහස උසට නැගි ලංකාතිලක විහාරය වෙනස් ආකෘතියකින් වෙනස් කලා සම්ප්‍රදායකින් ඉදිකර තිබේ. එය අදටත් විහාර නිර්මාණ කලාවේ නැවුම් වූ අත්දැකීමකි.
විශිෂ්ට රජවරු තම බල පරාක්‍රමය මෙන්ම තම නාමය රඳවා තබා ගැනීම වෙනුවෙන් බහුතරයක් ඉදි කෙරුවේ ස්තූපයන්ය. එහෙත් ලාංකේය රාජ වංශයේ පැහැදුල් නමක් රැන්දූ මහා පරාක්‍රමබාහු රජතුමා ස්තූපයේ උසට අභියෝග කරමින් එවන් උස් බව ජය ගැනීම උදෙසා කළ ලංකාතිලක පිළිම ගෙය එතුමාගේ මනස පිළිසිඳගත් විප්ලවීය චින්තනයේ අපූර්ව ගුණය පසක් කරවන සුළු සදාතනික සැමරුමකි.
නව විද්‍යා තාක්ෂණයේ අභියෝග ජයගත් නූතන මිනිසාද විමතියට පත්කරවන සුළු මෙවන් නිර්මාණයක් සදාතනික සිහිවටනයක් වන්නේ මතු පරපුරටද සිතන්නට බොහෝ දේ මේ ඉතිරි වී ඇති සැකිල්ල මත තවමත් රඳවාගෙන සිටිනා බැවිනි.
විශ්මයද ගාම්භීරත්වයද සුන්දරත්වයද ඒ සියල්ල පරදන සද්ධාසම්ප්‍රයුක්ත ගෞරව බහුමානයද එකට එකතු කළ විශිෂ්ටත්වයේ ස්මාරකයක් වූ ලංකාතිලකය ලක් මාතාවගේ නළලත තැබූ තිලකයක් සේ යැයි සිතෙයි.

Meth Neth Pamula | 2014-11-02

2014-11-02 | මෙත් නෙත් පාමුල | NETH FM
පූජ්‍ය කැටවල හේමාලෝක හිමි